اول مهر برای بسیاری از ما ایرانی ها روزی پر از جنب و جوش و نشاط و هیجان است؛ دانش آموزان و بعضا دانشجویان بعد از مدتی تعطیلی، دوره درس و کلاس را دوباره شروع می کنند. والدین دانش آموزان فرزندانشان را آماده حضور در کلاس می کنند. معلمان عزیز و کادر مدارس و دانشگاه ها هم که بیشترین فعالیت و مسئولیت را برعهده دارند. اول مهر شروع دوباره ای است برای آموختن علم.

علم و علم آموزی در نگاه اسلام و پیامبر اعظمش از جایگاه والایی برخوردار است. فرموده ایشان است که:

علم میراث من و میراث پیامبران پیش از من است. نهج الفصاحه ح 2024

جویای علم میان جاهلان مثل زنده در میان مردگان است. بحارالانوار ج1 ص 181

هر طفلی که در طلب علم و عبادت بزرگ شود، خداوند در قیامت ثواب هفتاد و دو صدیق به او عطا کند. کنزالعمال ج10 ص151

اما آیا هر علمی این گونه سعادت آفرین و با ارزش است؟ جوامع غربی پس از رنسانس و رویگردانی از دین و کلیسا، با رویکرد مادی و بشری به علم، پیشرفت های حیرت انگیزی در زندگی فردی و جمعی داشته اند، ولی سلاح های کشتار جمعی و جنگ های ویرانگر، ابتذال های مدرن و انحطاطهای اخلاقی و استثمارهای مستکبرانه نوین نتیجه همین علم است. خداوند متعال برخی از معلمان را مذمت می کند و کافر می خواند؛ کسانی که به مردم سِحر و جادو می آموزند (وَلکِنَّ الشَّیاطینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ بقره 102)

علم امروز غربی، آسایش و رفاه را به زندگی بشر هدیه کرده است ولی به قیمت فداکردن آرامش و نشاط روحی او. روشنی دنیای مادی، بهای ظلمت روحی و تاریکی معنوی بشر غربی را درپی داشته است. علم شرقی هم اگر این مسیر را بپیماد سرنوشتش همین خواهد بود.

علم سعادت بخش علمی است که نور باشد (علم نوری است که خدا در دل هرکه بخواهد می افکند. مصباح الشریعة ص 16) و شرط علم سعادت بخش تقوا و پرهیزگاری است (اتقوا الله و یعلمکم الله بقره 282). پیامبر عزیز اسلام که علم را در جایگاهی والا قرار داده است می فرماید: اگر روزی بر من بگذرد و در آن روز دانشی نیاموزم که مرا به خداوند نزدیک کند، طلوع آفتاب آن روز بر من مبارک مباد. نهج الفصاحه حدیث 126

ضمانت سودبخشی و سعادت آفرینی علم، خدامحوری به جای انسان محوری است، این نکته اساسی ای است که علم آموزان باید آن را دنبال کنند.

علوم اصطلاحى نعمت اوست

ولى بى سوز عشقش نقمت اوست

ترا انبار الفاظ و عبارات

چه حاصل مى دهد غیر خسارات

چو نبود نور علم یقذف الله

چه انبارى ز الفاظ و چه از کاه

علامه حسن زاده آملی

برخی از احادیث در رابطه با علم را به صورت موضوعی در کتابخانه احادیث شیعه ببینید.