نگاهی به کتاب «محمد (ص) در اروپا » (1)

«پیام محمد (ص) پیام دوستی و اتفاق بود، نه دشمنی و جنگ. .. اگر غرب نشینان نیز بیاموزند که محمد (ص) و اسلام را محترم شمرند، می‌توانند امیدوار باشند که آنان نیز مورد احترام مسلمانان واقع خواهند شد». بخشی از کتاب

تعارض میان غرب و شرق از داستان حمله اسکندر به شرق تا برخوردهای میان دولت روم شرقی با ایران و تا به امروز که باز هم نزاعی به نام نزاع غرب و شرق در جریان است، دست کم تاریخی سه هزار ساله را پشت سر می‌گذارد.

مسلمانان در دوره‌ای تلاش می‌کردند تا با استفاده از اقاریر اروپائیان در باره اسلام، به تأیید مبانی دین خود بپردازند همچون سرسید احمد خان در هند در قرن نوزدهم. در مقابل، وقتی انتقادات تند یا برخوردهای جسارت آمیزی می‌دیدند، برخی از سر غیرت به خشم آمده شروع به ردیه نویسی می‌کردند.

در روزگار ما هم، برخی از اهانت‌هایی که از سوی غربیان ابراز شده است، سبب خشم عمومی جهان اسلام شده است، خشمی که در پی خود خشونت‌های زیادی را به همراه داشته است.

آنچه کمتر کار شده است، نگاهی واقع بینانه و تاریخی به سیر اظهار نظرهای اروپائیان راجع به مقوله اسلام، به ویژه قرآن و حضرت محمد (ص) است. در این باره، خود اروپائی‌ها تحقیقاتی انجام داده اند اما تاکنون و به طور جدی، کمتر مسلمانی به این نکته پرداخته است.

خانم مینو صمیمی با استفاده از منابعی در این زمینه به تألیف کتاب بسیار عالی و ارجمند محمد (ص) در اروپا پرداخته است.

آنچه در این کتاب مهم است فراتر از نقل قول های غربیان، اشاره به مطالبی است که به نوعی مربوط به نگاه اروپائیان به اسلام و حضرت محمد (ص) است؛ موضوعی که ما مسلمانان از زاویه پژوهشی بسیار کم به آن پرداخته ایم.

کتاب محمد (ص) در اروپا
کتاب «محمد (ص) در اروپا» (داستان هزار سال افسانه سازی و دروغ پردازی در غرب) اثر سرکار خانم مینو صمیمی، در نوع خود اثری عالی و قابل تأمل است. این کتاب اثری است درخورد توجه که می‌تواند سیری از برخورد غرب را با حضرت محمد (ص) در طول هزار و اندی سال نشان دهد.

خانم صمیمی تحصیلات خود را در اروپا سپری کرده و سالها در سفارت ایران در سویس مشغول به کار بوده است. آخرین سمت وی از سال 55-57 منشی بین المللی فرح پهلوی در تهران بوده است. ولی در مقدمه این کتاب نشان داده که هیچ گونه دلبستگی به دربار پهلوی نداشته است. چنان که سالها بعد با نوشتن کتاب محمد (ص) در اروپا نشان داد که باورهای عمیق دینی و میهنی خود را حفظ کرده است.

او در این کتاب تلاش کرده تا علیه پیشداوری‌ها و الگو سازی غیر واقعی و تصویر انگاری نادرست افراد متعلق به یک فرهنگ نسبت به فرهنگ دیگر بنویسد. وی تأکید می‌کند که هدف نهایی اش «ایجاد غرور فرهنگی در مردم زادگاهم ایران بود که اذهان آنها را با بررسی و مطالعه زندگینامه تحلیلی حضرت محمد (ص) … از یک سو و مراحل بسط و استیلای دین اسلام به عنوان یک نیروی عظیم فرهنگی و سیاسی جهانی از سوی دیگر که باعث بغض و حسد ویرانگری در اروپائیان شد» آگاه سازد.

پیشگفتار مؤلف بر متن انگلیسی شرح اجمالی چگونگی شکل گیری ذهنیت غربی در باره حضرت محمد (ص) در ادوار مختلف و اشاره به انگیزه‌های طرح مجدد این بحث به دنبال کتاب سلمان رشدی و دیگر برخوردهای غرب در باره اسلام و حضرت محمد (ص) است. این مقدمه در سال 2000 در دانشگاه کمبریج نوشته شده و آخرین عباراتش چنین است: «پیام محمد (ص) پیام دوستی و اتفاق بود، نه دشمنی و جنگ. .. اگر غرب نشینان نیز بیاموزند که محمد (ص) و اسلام را محترم شمرند، می‌توانند امیدوار باشند که آنان نیز مورد احترام مسلمانان واقع خواهند شد» (33-37)

در سراسر این کتاب، به دلیل نقل های فراوانی که از آثار غربیان ضد اسلام نقل شده، توهین‌های آشکاری به حضرت محمد (ص) صورت گرفته است که هم نویسنده و هم مترجم و ناشر، بارها آن را یادآور شده و عذرخواهی کرده اند.

کتاب محمد در اروپا